x
x
x
Achterdocht bij RIVM-kunstgras-korrels-onderzoek!
2016 © WantToKnow.nl/be
x
De slager die zijn eigen vlees keurt. Dat spreekwoord is weer van toepassing op het kunstgraskorrels-onderzoek dat het RIVM deze week publiceerde, over de veiligheid van het oude-autobanden-rubber, waar deze korrels van gemaakt zijn. Want was het niet datzelfde RIVM dat het vorige onderzoek had gedaan ook over de veiligheid van deze korrels? Een onderzoek dat door veel wetenschappers als een ‘flutonderzoek’ werd gekwalificeerd..! En ja, half Nederland ligt natuurlijk vol van dit spul, inclusief de rubber speelplaatstegels waar peuters en kleuters op spelen..! Dagelijks sporten wereldwijd miljoenen kinderen en volwassenen op dit soort kunstgrasvelden; in Nederland liggen bijna 2000 van deze velden.
Het nieuwe RIVM-onderzoek is uit. Maar stel je voor dat er nu ineens een onderzoek tevoorschijn was gekomen, waarbij het gevaar van deze korrels gebleken zou zijn.. Tja, dan is de vraag gerechtvaardigd of Edith Schippers de kerst nog wel gehaald zou hebben..! Maar het onderzoek dat nu is gepresenteerd is wel degelijk laakbaar. Het is in ieder geval niet volledig en met het trekken van de conclusies dus uiterst en gevaarlijk voorbarig. Wetenschappers zijn vreemd genoeg én geruststellend én verontrustend kritisch in hun uitlatingen over de conclusies van het RIVM-kunstgras-korrelsrapport.
Ondanks de geruststelling van het RIVM over het risico op kanker bij sporten op kunstgras, plaatsen wij graag de kritische kanttekeningen van deze wetenschappers even op de voorgrond.. Achterdochtig dus over de opzet van het onderzoek. Heb je, met andere woorden, wel onderzocht wat je dient te onderzoeken?
Zo heeft Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie van de Universiteit Utrecht aan de ene kant ‘Grote waardering voor het in zo’n korte tijd uitgevoerde onderzoek van het RIVM, want het geeft voor een belangrijk aantal individuele zorgwekkende stoffen – zoals ftalaten, bisfenol A, metalen en PCB’s – meer duidelijkheid of er een mogelijk risico is voor gebruikers van deze kunstgrasvelden’. Van den Berg hierover: “Ik denk dat het RIVM terecht de constatering maakt, dat een relatie met leukemie en lymfeklierkanker met de huidige kennis niet voor hand ligt.”
Duidelijke woorden; maar is daarmee ‘de kous af’.. Nee dus!
Aan de andere kant voegt deze professor Van den Berg daar echter snel aan toe: “Echter, om de risico’s in te schatten van de invloed van deze stoffen, maakte het RIVM gebruik van proefdierstudies die de kankerverwekkendheid van PAK’s vanaf de puberteit tot het einde van het leven bestudeerden. Andere proefdierstudies laten echter zien dat blootstelling aan PAK’s in de kindfase de kans op tumoren in het latere leven aanzienlijk verhoogt. Bovendien is niet uit te sluiten dat er opteleffecten zijn van schadelijke stoffen in het rubber”
En hij vermeldt verder fijntjes, voor de goede verstaander: “Omdat rubber een zeer complex mengsel is, weten we eigenlijk nauwelijks of er mengsel-effecten optreden. Op basis van beperkte informatie weten we echter wel dat sommige metalen in combinatie met PAK’s de schade aan het DNA kunnen verdubbelen, en daarmee dus het risico op tumorvorming. En er kan, ten gevolge van wrijving, meer schadelijke stof uit het rubber vrijkomen, wat bijvoorbeeld optreedt door een sliding bij het voetballen. En wat gebeurt er bij schaafwonden? Men kan verwachten dat er via de beschadigde huid meer contact is met de stoffen dan via de intacte huid. Bij de risicoschatting voor kinderen moet het voorzorgsbeginsel prevaleren.”
Van den Berg vindt daarom dat er ruime veiligheidsmarges genomen moeten worden. Maar wat zegt deze man nu feitelijk..? Dat het RIVM goede conclusies trekt, maar dat deze rubber-korrels WEL DEGELIJK SCHADELIJK KUNNEN ZIJN..?!
Ook Jan Tytgat, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven/België reageert feitelijk heel dubbel: “Ik ben blij dat ik lees, dat de berekende blootstelling vele malen kleiner is dan de veilig geachte blootstellingsgrens.” Maar tegelijkertijd reageert ook deze professor met kritiek. “Ten gevolge van wrijving, zoals bij slidings bij het voetbal, kan er meer schadelijke stof uit het rubber vrijkomen; en wat gebeurt er bij schaafwonden? Men kan verwachten dat er via de beschadigde huid meer contact is met de stoffen dan via de intacte huid.”
EN PRECIES DAT IS WAT EERDER ONDERZOEK UITWEES..!!
De Amerikaanse voetbaltrainster Amy Griffin houdt sinds 2009 een lijst bij van voetballers die op kunstgras met rubberkorrels hebben gespeeld en kanker hebben gekregen. Ze vreest dat er een verband is tussen de korrels, die gemaakt zijn van oude autobanden, en de kanker. De lijst telt inmiddels 230 spelers. En in Engeland voert Nigel Maguire, voormalig hoofd van een regionale gezondheidsdienst, campagne voor beter onderzoek naar deze rubberkorrels. Zijn zoon was keeper en kreeg lymfeklierkanker.
De rubberkorrels van autobanden
Het rubber van de vermalen oude autobanden bestaat uit een combinatie van synthetisch rubber en natuurrubber. Hieraan worden tijdens fabricage van de korrels nog diverse stoffen toegevoegd om het rubber de gewenste eigenschappen te geven. Daarbij zitten er ook verontreinigingen in het rubber en de hulpstoffen en ontstaan er nieuwe chemische verbindingen, tijdens het productieproces. Deze stoffen zijn bijvoorbeeld gebruikt bij het vulkaniseren van rubber, zoals zwavel, zinkoxide en de chemische benzothiazolen.
Dan zijn er weekmakers en verduurzamingsmiddelen, die rubber beschermen tegen de invloeden van zuurstof, ozon en hoge temperaturen. En ook worden er zogenaamde ‘vulstoffen’ in de autobanden gebruikt, zoals roet en silica. Dit rubber is dus een complex mengsel van stoffen, waarvan enkele zeer schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Dat staat als een paal boven water.
Toxicoloog Martin van den Berg meldde eerder: “In deze rubberkorrels zit 1 tot 10 milligram per kilogram aan kankerverwekkende stoffen. Van enkele soorten PAK’s overschrijdt de concentratie de norm die geldt voor consumentenproducten. Die ligt ruim duizend keer lager dan de norm die geldt voor technische mengsels, waar de VACO zich op baseert.
De bandenindustrie heeft in het verleden ‘een slimme manoeuvre’ gemaakt door de rubberkorrels buiten de wetgeving voor consumentenproducten te houden en volgens industriële normen te laten testen. Want er zitten schadelijke stoffen in en het gaat erom in hoeverre je die binnenkrijgt tijdens het sporten. Over rubbertegels in speeltuinen is al officieel al gezegd, dat die zouden moeten voldoen aan consumentennormen. Dus waarom niet bij deze rubber korrels, waarbij het contact vaak nóg intensiever is.”
Bij rubberkorrels op sportvelden gaat het om inademing, huidcontact en inslikken. Van den Berg in een eerdere reactie: “Er spelen wel kinderen op deze velden en die komen vaak min of meer zwart van de rubberkorrels terug van een wedstrijd of training. Het gaat om dezelfde stoffen waar we ons zorgen over maken bij roken en barbequeen. Die blootstelling wil je tot een minimum beperken. Bij kinderen zou daarom het voorzorgsprincipe moeten gelden.”
Het voorzorgsprincipe: ‘Zolang je niet precies weet hoe schadelijk de gevolgen zijn, moet je niet op de korrels spelen’, dient de leidraad te zijn!
En om weer terug te komen bij het RIVM…
Opmerkelijk is dat het RIVM wel adviseert om de normering voor rubbergranulaat bij te stellen. Want inderdaad vallen deze korrels nu onder de industriële norm voor ‘chemische mengsels’, daar waar verschillende deskundigen vinden dat de korrels juist onder de consumentennorm zouden moeten vallen. Er wordt immers dagelijks op gespeeld. En doordat de kunstgraskorrels wel voldoen aan deze industriële norm, maar niet aan de consumentennorm die aanzienlijk strenger is, is het RIVM nu deels overstag.. Ondanks dat het RIVM de stelling naar buiten roeptoetert, dat het veilig is om op de korrels te sporten, stelt het toch voor- om de norm meer op te schuiven naar die consumentennorm. Wat bracht de slager die zijn eigen vlees keurde ertoe, om dit zo te verwoorden..?
DUS DE KORRELS VOLDOEN NIET AAN DEZE CONSUMENTENNORM..
Volgens de onderzoekers voldoet het rubbergranulaat niet aan de norm voor consumentenproducten, die veel strenger zijn dan de regels die gelden voor ‘mengsels’. Daar voldoen de korrels ruimschoots aan en die norm geldt voorlopig en dus testte het RIVM volgens deze norm.. En wees gerust:
Maandag nog meldde de NOS dat wetenschappers die aan het nieuwe RIVM-onderzoek meewerkten, het niet eens zijn met elkaar over de uitkomsten van het onderzoek. Zo zou er geen consensus zijn over de vraag hoe je precies met de risico’s moet omgaan. Vooral het voorzorgsprincipe, zolang je niet precies weet hoe schadelijk de gevolgen zij, moet je niet op de korrels spelen, speelt daarbij een belangrijke rol. Volgens de één moet dat voorzorgsprincipe zwaarder wegen dan volgens de ander. Ook zei een wetenschapper: “Onze kennis schiet tekort om alle wetenschappelijke problemen in dit verband op te lossen.”
Lobby van de autobandenbranche
In onze uitzending ‘Gevaarlijk spel’ van Zembla was te zien dat de lobby van de autobandenbranche met succes had geprobeerd de korrels niet onder de consumentennorm te laten vallen, maar juist onder de industriële norm. Per jaar worden zo’n 8 miljoen autobanden in Nederland ingezameld en hergebruikt. Ongeveer 20% daarvan komt op kunstgrasvelden terecht in de vorm van de inmiddels beruchte korrels. De lobby wilde dit ook voor valdempingstegels, de rubberen tegels die je vaak in speeltuinen ziet, maar dat is WEL anders gelopen. Wie bij het RIVM kan het verschil duiden tussen deze rubber tegels en de korrels van HETZELFDE materiaal..?? Ga dus maar rustig slapen..
De bandenbranche lijkt dat besluit van het Europese Agentschap voor Chemische Stoffen voor de strengere consumentennorm voor de korrels vóór te willen zijn. Deze bandenboeren pleiten nu voor een ‘speciale normering’ voor de korrels, die op zo’n 2000 Nederlandse voetbalvelden liggen. Directeur Kees van Oostenrijk van Band en Milieu komt met de schitterende vergelijking: “Je kunt rubbergranulaat voor sportvelden nu eenmaal niet gelijk stellen aan babyspenen”
De autobandenboerenbrancheverenigingen roepen staatssecretaris Dijksma van Milieu op tot overleg. En hoe hoog de normen voor kunstgras volgens de branche moeten zijn, moet blijken tijdens het overleg.. Dus overleg van de ene slager met de ándere.. En ja, de slager die het vlees keurde, het RIVM, laat in het eindrapport van het onderzoek precies dat in het midden…“Het RIVM adviseert de norm voor rubbergranulaat bij te stellen naar een norm die dichter in de buurt ligt van de norm van consumentenproducten.’’ Kijk naar deze video waarbij het RIVM VOLGENS DE INDUSTRIËLE NORM tot de conclusie komt dat het veilig is te sporten op deze korrels..
(kijk HIER voor onze vorige artikel over dit indringende verhaal)
