Advertentie

Eben Alexander’s ‘psychedelische vlinder’..!


Aat-Lambert de Kwant, te gast hier op de gastcolumn.
Aat-Lambert de Kwant bespreekt het boek van Sam Harris

Deze New York Times bestseller, ‘Het huidige moment’, wordt als volgt beschreven: ‘Het huidige moment’ is een gids voor iedereen die op zoek is naar spiritualiteit zonder religie. Het is een pleidooi voor meditatie als rationele oefening op basis van neurowetenschap en psychologie. In dit baanbrekende boek toont Sam Harris aan dat er bij het begrijpen van de realiteit meer komt kijken dan wetenschap en seculiere cultuur doorgaans erkennen. De manier waarop we aandacht geven aan het huidige moment bepaalt in grote mate de kwaliteit van ons leven.

‘Het huidige moment’ is deels een persoonlijk relaas, deels een zoektocht naar de wetenschappelijke fundamenten van spiritualiteit. Geen ander boek brengt contemplatieve wijsheid en moderne wetenschap op deze manier samen. Geen andere auteur dan neurowetenschapper-filosoof Sam Harris had het kunnen het schrijven.

Sam Harris is bestseller-auteur en befaamd atheïstisch scepticus. Hij promoveerde als neurowetenschapper (UCLA) en studeerde filosofie (Stanford University). In zijn beroemde boek ‘The End of Faith’ (in het Nederlands vertaald als ‘Van God Los’) rekende hij af met de collectieve waan van het geloof, en won daarmee de PEN-Award voor non-fictie.’

x

x

Sam Harris en Eben Alexander’s ‘psychedelische vlinder’..!

2015 © Aat-Lambèrt de Kwant

 x

Hij acht vrijwel alle vormen van religie bekrompen en gevaarlijk en toch pleit Sam Harris, een van de meest vurige verkondigers van het ‘Nieuwe Atheïsme’, voor meditatie. Critici zijn niet verbaasd, want ‘spiritueel atheïsme’ is helemaal ‘in’, zeker in de VS. Nu is er dus zijn boek ‘Het huidige moment, spiritualiteit zonder religie’. Hoewel hij niet veel op heeft met religie, schreef hij nu dus wel een boek over spiritualiteit maar fulmineert ook tegen verhalen over Bijna-Dood-Ervaringen, de BDE’s, waarbij vooral Eben Alexander het moet ontgelden.

Het is Amerikaanse Eben Alexander, die -door zijn wetenschappelijk achtergrond- baanbrekend werk heeft verricht op het gebied van BDE. Zijn boek is een mijlpaal in de reeks van BDE-ervaringen. (klik voor artikel)
Het is Amerikaanse Eben Alexander, die -door zijn wetenschappelijk achtergrond- baanbrekend werk heeft verricht op het gebied van BDE. Zijn boek is een mijlpaal in de reeks van BDE-ervaringen. (klik voor artikel)

Harris is filosoof en neuro-wetenschapper, en een bekende Amerikaanse atheïstische polemist. Samen met de ‘nieuwe atheïsten’ Richard Dawkins, Daniël Dennett en wijlen Christopher Hitchens wordt hij ook wel ‘ruiter van de Apocalyps’, genoemd, een ironische verwijzing naar het Bijbelboek Openbaringen. Maar het “atheïsme” van Harris lijkt te stranden in positief denken en de typisch Amerikaanse happy clappy zelfhulpretoriek van het Yes, we can! We kunnen de mensheid verbeteren, lijkt hij te denken.

In tegenstelling tot de leer van jodendom, christendom en islam worden de lessen van het boeddhisme door zijn aanhangers niet beschouwd als het product van een onfeilbare openbaring, maar eerder als empirische instructies: als je X doet, zul je Y ervaren. Verlichting is volgens hem ook geen staat van genade, maar een verdienste die automatisch volgt als de juiste methode wordt gevolgd. Het huidige moment is weliswaar van belang voor mensen die op zoek zijn naar spiritualiteit zonder religie, maar ik las het toch met de nodige scepsis en de nodige irritatie.

Diskrediet.
Tot hoofdstuk vijf was ik enthousiast over. Tot ik dit hoofdstuk las en wat mij betref overbodig is en een wat bittere bijsmaak overlaat. Harris gaat hier in op spirituele leiders, bijna-dood ervaringen en spirituele ervaringen via drugs. Het deel over bijna-doodervaringen heeft weinig met het voorafgaande te maken, maar is één grote tirade tegen de ideeën van de neurochirurg Eben Alexander, die een bijna-doodervaring had en daar een boek over schreef. Harris heeft op internet op alle mogelijke manieren geprobeerd Alexander in diskrediet te brengen, en dit hoofdstuk somt al zijn bezwaren tegen deze in zijn ogen gevallen wetenschapper nog eens samen.

Hij wekt geen sympathie op door zijn onder-de gordel-geschop tegen veel dingen op spiritueel gebied (ook tegen de Tibetaanse lama Chögyam Trungpa) die niet in zijn straatje passen, maar vooral over Eben Alexander stort hij de violen van zijn gram, en die is heel groot. Zo zegt hij: ”Als Alexander redelijke wetenschappelijke conclusies zou trekken uit zijn ervaring, hoefde hij geen neuro-wetenschapper te zijn om serieus genomen te worden; hij zou filosoof kunnen zijn – of mijnwerker. Maar hij denkt gewoon niet als wetenschapper en dus kan zelfs een hele trits Nobelprijzen hem niet tegen kritiek beschermen.
En dit is nu juist het eeuwige probleem met dit soort verslagen; sommige mensen willen zo graag een BDE interpreteren als bewijs voor een leven na de dood, dat zelfs degenen van wie je een sterk committent aan de wetenschappelijke manier van denken zou verwachten, hun gezond verstand te grabbel gooien. Wat er ook na de dood gebeurt, de waarheid is dat je een leven van spirituele beoefening en zelftranscendentie prima kunt rechtvaardigen zonder te pretenderen dat je dingen weet die we niet weten.”

BDE cartoon
Het zal de uitdaging zijn voor Harris, om de vele BDE’s te verklaren, die wetenschappelijk gezien ‘onmogelijk’ zijn, zonder een ‘energetisch zielsaspect’ mee te nemen in zijn afwegingen..

Alexanders ‘religieuze conditionering’.
Dit hoofdstuk doet naar mijn idee helaas afbreuk aan een zich boeiend geschreven boek. Het is een pleidooi voor meditatie als rationele oefening op basis van neurowetenschap en psychologie.Hij wil laten zien dat er bij het begrijpen van de realiteit meer komt kijken dan wetenschap en seculiere cultuur doorgaans erkennen. En daarom begrijp ik zijn bezwaren tegen de BDE en Alexander ook niet zo goed.

Om te beginnen valt Harris over het feit dat Alexander zich een gelovig christen beschouwt als gelovig christen, hoewel meer in naam, voegt hij eraan toe. Cynisch wijst Harris erop dat “het weinig niet-gelovigen zal verrassen dat de wetenschappelijke scepsis van wat hij “onze held”noemt (sic!) niet opgewassen blijkt te zijn tegen zijn religieuze conditionering.

“De meesten van ons, vervolgt Harris,, hebben vaker gezien hoe ‘voormalige atheïsten”, zoals Francis Colins, lang op het randje van het geloof verkeerden en met zo’n bloeddorstige intensiteit naar de emotionele troost daarvan verlangen, dat het zwakste briesje hem in de afgrond doet, storten. “We zullen zien dat Alexander een tochtje psychedelische vlinder nodig had. We misgunnen geen van beiden schoonheid van ervaringen, maar wel de algehele afwezigheid van intellectuele ernst bij het interpreteren ervan.”

En zo fulmineert hij nog een poos door en ergert hij zich verder aan alles in Alexanders’ relaas dat is gebaseerd op de herhaalde en ongerechtvaardigde bewering dat zijn visoenen van de hemel zich voordeden terwijl zijn brein ‘uitgeschakeld’ was, ‘op non-actief gezet’, ‘volledig uitgeschakeld’, totaal ofline’ en verstomd tot volledige inactiviteit’. ”Alexander beweert dat de beëindiging van de cortiale activiteit ‘duidelijk werd uit de ernst van {zijn} meningitis en uit de globale cortiale activiteit die gedocumenteerd werd door ct-scans en neurologische onderzoeken’. Voor zijn uitgever, stelt Harris bitter vast, klonk dit waarschijnlijk als wetenschap.

De bewijzen die Alexander aandraagt –in het artikel, en daarna in een reactie op de kritiek van Harris, doen volgens hem jammer genoeg vermoeden dat hij niet begrijpt wat overtuigend bewijs voor zijn centrale stelling van cortiale inactiviteit behelst. Het bewijs dat Eben Alexander aandraagt is volgens een duidelijk geagiteerde Harris (waarom is hij zo boos?) ofwel misleidend (CT-scans meten geen hersenactiviteit) of irrelevant.(dat zijn vorm van menigitis ‘astrononisch’zeldzaam was doet er totaal niet toe en geen enkele combinatie van misleiding en irrelevantie levert deugdelijke wetenschap op.

sam harris huidige momentAlexander maakt volgens Harris geen melding van bevindingen over het functioneren van zijn hersenen uit FMRI-, pet- of eeg-onderzoek –en hij lijkt zich niet te realiseren dat dit soort gegevens nodig zijn om zijn om zijn betoog te onderbouwen. “Op dit moment werkt Alexanders cortex blijkbaar weer –hij heeft tenslotte een boek geschreven – dus welke structurele schade er ook op de ct-scan ook te zien was, die kan niet globaal zijn geweest.” En zo gaat Harris nog even door en soms kan ik echt geen chocola van bakken van zijn soms warrige betoog.

Belachelijk gemaakt
Ook veegt hij de vloer aan met wat Alexander schrijft over diens ervaringen; een stip op een prachtige vlinder, het ervaren dat zijn bewustzijn in een oneindige zwarte leegte was waardoor hij de oneindigheid voelen, en daar was met die Goddelijke aanwezigheid die niet iets was dat hij met de ogen kon zien…al die prachtige en ontroerende ervaringen maakt Harris totaal belachelijk. De ervaring van Alexander lijkt volgens hem sterk op een DNT-trip. Alles wat Alexander van zijn ervaring beschrijft, is al eerder beschreven door gebruikers van DMT. De gelijkenis, stelt hij vast, is gewoon griezelig en om zijn gelijk te halen volgt een beschrijving van iemand met een prototypische DMT-trance.

Ik vind het ronduit kwalijk dat de ervaring vanAlexander op die manier wordt vergeleken met een ordinaire drugstrip! Harris besteedt maar liefst 13 pagina’s aan de BDE in het algemeen en aan Eben Alexander in het bijzonder en gaat daarover fel te keer, zoals je dat wel meer ziet bij reductionisten. Dat je niets heb met BDE’s, daar is op zich niets mis mee. Zelf geloofde Alexander er ook niet in voordat hij zijn BDE had! Maar blijf dan wel met respect in gesprek met elkaar en verlaag je niet tot het niveau van Sam Harris.

Zijn boek is deels een persoonlijk relaas, en deels een zoektocht naar de wetenschappelijke fundamenten van spiritualiteit, maar zijn pleidooi voor druggebruik gaat mij te ver. De laatste pagina’s van het hoofdstuk is zijn pleidooi om alle drug maar te legaliseren (wat hij ook al in ‘The End of Faith’ betoogde). Iedereen moet zelf maar weten wat hij met zijn of haar leven doet, het verbieden van drugs zorgt er alleen voor dat criminaliteit stijgt. Wel is Harris sceptisch over de spirituele ervaringen die via drugs worden opgewekt.

Sam Harris
Sam Harris, filosoof en neuro-wetenschapper. Maar ook ‘religie-hater’ en ‘spiritueel atheïst’…

Wel is het verrassend dat Harris wel erkent in de mens een sterke hang naar spiritualiteit zit. In zijn atheïstische wereldbeeld is plaats voor spiritualiteit, als die dan wel gebaseerd is op redelijke argumenten en empirische bewijzen. Hij schrijft: “Mystiek is een rationele onderneming. Religie niet” en daarmee plaatst hij zichzelf buiten de visies van theologen en godsdienstwetenschappers die juist de a-rationaliteit (niet: irrationaliteit) van mystiek beklemtonen, maar ja, Harris heeft helaas niet de tijd genomen zich in veel literatuur te verdiepen en soms roept hij maar wat..

Het boek, dat in het Nederlands zeker niet makkelijk leest, zet aan tot denken over de relatie tussen religie en geweld, maar is voor veel gelovigen, maar ook voor spiritueel ingestelde lezers, ongetwijfeld schokkend en ronduit blasfemisch. Een boek met veel eindnoten en een uitgebreide literatuurlijst. Daarmee claimt hij m.i. ten onrechte ‘wetenschappelijkheid’.

‘Het huidige moment’ is daarom geen wetenschappelijk werk, maar een manifest van een gedreven religie-hater. Sam Harris is ook geen filosoof, want argumenteren doet hij nauwelijks in dit boek. Het hangt van soms rammelende stellingen en meningen aan elkaar. Als zodanig zou je als theoloog of gelovige, dit boek schouderophalend weer dicht kunnen klappen.

Toch raakt Harris raakt wel degelijk een aantal gevoelige zwakheden van religieus geloof. Zijn kritiek op fundamentalisme is legitiem, evenals zijn kritiek op het religieuze liberalisme, dat het zich te weinig expliciet uitspreekt tegen irrationele vormen van religieus geloof. Gelovigen en theologen doen er dus goed aan dit boek gewoon met een kritische blik te lezen. Al met al een boek dat ik, zoals gezegd toch met de nodige scepsis las.

‘Het huidige moment: Spiritualiteit zonder religie’

Auteur: Sam Harris

* * *

x

[bol_product_links block_id=”bol_55526c874dbe6_selected-products” products=”9200000031841135,9200000000696501,1001004011542426,9200000024810062,1001004002633060,1001004011738853,1001004005511449,9200000021844771,9200000041280873,9200000033331724″ name=”Sam Harris” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”6BC4FF” border_color=”5122D2″ width=”774″ cols=”3″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

 

10 gedachten over “Eben Alexander’s ‘psychedelische vlinder’..!

  1. Hoogst verwarrend epistel, vol psyyyyyy, een vlinder is een 100% geprogrameerd wezen, terwijl psychedelicum geest verruimend werkt.
    Dit soort beschreven onderwerpen zijn modieuse trends, met veel dure woorden, die op zich een wereld omhelsen en uitdrukken, die worden misbruikt om zich zelf tegen te spreken, jonge jonge die Amerikanen zijn echt gek, Athaistïsche gelovigen,
    en dan BDE, dus bijna maar nog niet helemaal, je bent dood of levend, bijna dood, is ook bijna levend, ik denk dat ze gewoon gek zijn, en niet bijna !

  2. van mij mag iemand de vrijheid hebben om zichzelf vol te gooien met neuro pillen als tie dat zo graag wil, ik doe het zelf niet, nooit never tot nu toe, koffie is al erg genoeg, mijn indruk is dat die openlijke half verstopte verstokte gebruikers die er een grote mond over hebben dat het straat poeder en opiaten slijm schuim geen schade heeft aangericht vaak zelf niet in de gaten hebben wat voor gaten er in hun synapsen zijn geschoten, het voelt voor mij vaak aan als de bulldozer die niet goed meer kan schakelen, mijn zelf en deels al buitenshuis gediagnosticeerde subtiele schade is mij al zelfbewust genoeg vanaf het begin een doorn in het derde oog, fijn motoriek handschrift is maar 1 tergend symptoom, it takes a few fatal needle shots and young years to ruin it, en 20 jaar om een leesbaar handschrift met veel moeite weer enigszins boven water te krijgen, als je dat echt wilt, zoals ik dat echt Wil, ik weet hier in ieder geval meer dan een handjevol 5 die denken dat het wel meevalt, de straat schade, of dachten dat het wel meeviel, die waren nog zo eerlijk om het uiteindelijk openlijk toe te geven, excentriek gedrag is romantisch tot daar aan toe, al gauw komen er echter gedrags consequenties en inschattingsfouten in beeld dat de botte modale voorhamer als reflex oproept, een kunst om niet de fatale hendel over te halen, mededogen, petje af voor diegenen die dat keer op keer op kunnen brengen, resocialisatie en rehabilitatie op latere leeftijd is soms mogelijk tot op zekere hoogte, en toch hou ik van zuh, die tering sjunks, omdat ik genoeg patronen herken, en de ergste pathologische fataliteit is normaalheid wat mij betreft, de verlichte x en of praktiserende sjunk bestaat dat?!

    Euphoria – Sweet Rain (Fila Brazillia Mix)
    http://www.youtube.com/watch?v=8bwmefdp3Mg

    1. Het is zo verleidelijk, ik heb oude vrienden ja die leven er mee, heel heel lang geleden, tja het hoorde er bij, net als lekkere drankjes, maar in principe wijs ik het af, heb er te veel ellende en andere narigheid door zien ontstaan, zelfs mensen waar van ik hield verloren, en gvd het waren de beste, gevoeligste geesten, en daarbij vaak grote artistieke talenten.
      Ben er niet bang voor, om dat ik in een evenwichtige leef periode sta, maar op bepaalde momenten in je leven, negatief of positief, als alles in crescendo schijnt te moeten, zijn deze geest verruimende spulletjes een gevaar, maar het kan ook naar enorme créatieve hoogtes voeren, en soms bij mate helpen een pijnlijke ouwe dag draagbaar te maken.
      Bij dit soort denken, komt altijd het beeld van de film, Bagdad café bovendrijven, heb dat soort atmopheren in werkelijkheid mee gemaakt in de States, ones upon a time, long long a go !

    2. Lyric Rehab by Amy Winehouse (yt).

      Rehab=Rehabilitation(in haar moerstaal ‘afkicken’).

  3. Het gebruik van bepaalde planten, welke wonderlijke gebeurtenissen teweeg brengen, in onze hersenen, denken dus, is al heel oud, door misbruik hier van, komt het in een verkeerd daglicht te staan, en dat is jammer.
    Net als al die heerlijke begerenswaardige dranken, kan het je zinnen vergroten, ik weet niet wat daar verkeerd aan zou kunnen zijn, het vergroot de levens vreugde maximaal, dat is toch positief, of zit ik er volkomen naast, groet Jenne !

  4. Sam Harris is a bigot die geloofd dat 19 Muslims the WTCs hebben aangevallen m.a.w hij haat muslims. Hij had o.a. een debat met world reknown MIT Professor Noam Chomsky en beweerd dat zijn eigen stellingen beter zij dan die van Chomsky. Seriously!! Google it.
    Sam Harris is een bijzonder naar mannetje in mijn opinie.
    Het internet staat vol met zijn opinies OOK zijn debatten met o.a. Reza Aslan (Author of “Zealot”)
    Here’s Reza Aslan on Sam Harris who calls him a “fundamentalist” in atheism
    http://www.juancole.com/2014/10/aslan-religion-harris.html

  5. Kwam per ongeluk op de de VHAAAAT terecht, wel eens iets gelezen over gekkenhuizen, hoe daar de onderlinge talkie talkies gaan, geen namen noemen, maar wat een zielige psychoos zitten daar midden in de nacht te spoken, en worden dan door de hoofd gek toegesproken, zo van eet nog twee kussens op, en dan kun je zeker poepies doen, the dark site of the moon !

  6. Ik ken het boek van Eben Alexander en vind het zeer boeiend om te lezen, het bevestigd en versterkte mijn overtuiging op dit gebied. Ik ken Sam Harris niet maar wel andere skepticy. Eben is is een ervarings-deskundige en academicus, er gaat niets boven de ervaring en alleen als Sam Harris een vergelijkbare ervaring zou hebben met een iets andere uitleg, is het waard om daar naar te luisteren. Zonder dat is het van geen betekenis.

  7. ‘Ik vind het ronduit kwalijk dat de ervaring van Alexander op die manier wordt vergeleken met een ordinaire drugstrip!’

    Hierbij zou ik willen aantekenen dat ’t erop lijkt dat De Kwant zelf nooit een DMT- trip heeft ondergaan. Anders zou hij DMT niet kwalificeren als ‘ordinair’! DMT is een product van de pijnappelklier en heeft o.a. connectie met gebeurtenissen als geboorte, dromen en, jawel, de dood. De vergelijking van Harris is dus begrijpelijker dan ’t in eerste instantie lijkt, al heeft hij dit waarschijnlijk niet zo bedoeld. Misschien maar eerst ervaren, alvorens te kwalificeren! Maar ’t kan natuurlijk zijn dat ik abuis ben!
    Een DMT ervaring zou ik ‘profound’ willen noemen, diep ingrijpend betreffende de rest van een mensenleven op deze planeet.
    Wel een interessant artikel. Dank!

  8. Almere,18 december 2015-12-18
    Title of the book: THE INVISIBLE MAN
    When somebody says to you that you are invisible you will most probably laugh. But when I say that I can only see your body this is something else. So one can only see the vehicle and not the person him/hereself! There is another trange filosophy namely that a person is not able to move his hand. This is tecnological much to difficult.
    He does not know where to start in his brains to initiate this proces. So he must get help from something that is capable to execute this action. I call this something the biological soul.
    Further a person is endless big. Because a person is not his body there remains nothing else than space, And space has no borders.
    Maarten Manson

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.